‘‘กตมญฺจ, ภิกฺขเว, ภาวนาปฺปธานํ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สติสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํ, ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ… วีริยสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ… ปีติสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ… ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ… สมาธิสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ… อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ภาวนาปฺปธานํฯ

‘‘กตมญฺจ , ภิกฺขเว, อนุรกฺขณาปฺปธานํ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ อุปฺปนฺนํ ภทฺทกํ สมาธินิมิตฺตํ อนุรกฺขติ อฏฺฐิกสญฺญํ ปุฬวกสญฺญํ วินีลกสญฺญํ วิจฺฉิทฺทกสญฺญํ อุทฺธุมาตกสญฺญํฯ อิทํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อนุรกฺขณาปฺปธานํฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, จตฺตาริ ปธานานี’’ติฯ

‘‘สํวโร จ ปหานญฺจ, ภาวนา อนุรกฺขณา;

เอเต ปธานา จตฺตาโร, เทสิตาทิจฺจพนฺธุนา;

เยหิ ภิกฺขุ อิธาตาปี, ขยํ ทุกฺขสฺส ปาปุเณ’’ติฯ จตุตฺถํ;

5. ปญฺญตฺติสุตฺตํ

[15] ‘‘จตสฺโส อิมา, ภิกฺขเว, อคฺคปญฺญตฺติโยฯ กตมา จตสฺโส? เอตทคฺคํ, ภิกฺขเว, อตฺตภาวีนํ ยทิทํ – ราหุ อสุรินฺโทฯ เอตทคฺคํ, ภิกฺขเว, กามโภคีนํ ยทิทํ – ราชา มนฺธาตาฯ เอตทคฺคํ, ภิกฺขเว, อาธิปเตยฺยานํ ยทิทํ – มาโร ปาปิมาฯ สเทวเก, ภิกฺขเว, โลเก สมารเก สพฺรหฺมเก สสฺสมณพฺราหฺมณิยา ปชาย สเทวมนุสฺสาย ตถาคโต อคฺคมกฺขายติ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธฯ อิมา โข, ภิกฺขเว, จตสฺโส อคฺคปญฺญตฺติโย’’ติฯ

‘‘ราหุคฺคํ อตฺตภาวีนํ, มนฺธาตา กามโภคินํ;

มาโร อาธิปเตยฺยานํ, อิทฺธิยา ยสสา ชลํฯ

‘‘อุทฺธํ ติริยํ อปาจีนํ, ยาวตา ชคโต คติ;

สเทวกสฺส โลกสฺส, พุทฺโธ อคฺโค ปวุจฺจตี’’ติฯ ปญฺจมํ;